“عامل جُرم” در جُرم شناسی و ارتباط آن با آسیب های اجتماعی
دکتر احمد جبارزاده؛ مددکار اجتماعی
عامل جُرم زا رایج ترین کلمه و مفهوم در علم جُرم شناسی است. چرا که در تبیین و تحلیل جُرم ما با عوامل بیشماری روبرو هستیم که باعث ظهور و بروز جُرم می گردد. اما گاه علتی، علت العلل می شود که از آن بعنوان عامل جُرم یاد می کنیم.
عوامل فردی با بیولوژیک (جنس؛ سن؛ اندام؛ قیافه، نقص خلقت، وضع مزاج، ضعف، قدرت، سوابق بیماری، ترشح غدد، کروموزوم اضافی و …)
عوامل روانی (ترس، بدبینی، خودبینی، خودخواهی، مهرطلبی، پرخاشگری، افسردگی، کم هوشی، زودباوری، قدرت طلبی، جنون اخلاقی، اضطراب، توهم، تزلزل شخصیت و …)
عوامل محیطی و همچنین عوامل اجتماعی (طلاق، خانواده نابسامانی، سبک تربیتی، محله، وضعیت اقتصادی و فقر، بیکاری، فقدان انسجام در ساختار حکومتی، رادیو و تلویزیون، تعارضات فرهنگی، مهاجرت، ضعف دادرسی، اقدامات خشونت آمیز و …) از جمله عوامل بروز جرم و آسیب در فرد و جامعه است.
در واقع همه این عوامل تأثیرگذارند. اما مشاهدات و پژوهش ها در هر زمان و مکانی بیانگر تأثیر خارق العاده وضعیت معیشتی و فقر و بیکاری بر وقوع جُرم و آسیب اجتماعی است. می توان از فقر و نابسامانی اقتصادی بعنوان “عامل اصلی” جُرم و آسیب اجتماعی نام برد.
